Günümüzde yapay zekâ (AI) sistemleri şimdiden sektörleri şekillendiriyor ve günlük hayatımızın vazgeçilmez bir parçası haline geliyor. Büyük miktarda veriyi işlemek ve analiz etmek için makinelerden yararlanan bu sistemler, iş yapış biçimlerini büyük ölçüde değiştiriyor. McKinsey’in 2022 yılında yaptığı global bir ankete göre yapay zekâya yapılan yatırımın son beş yılda arttığı tespit edildi. Beş yıl önce, yapay zekâ kullanan kuruluşların yüzde 40'ı dijital bütçelerinin yüzde 5'inden fazlasının yapay zekaya ayrıldığını bildirirken, şimdi yanıt verenlerin yarısından fazlası aynı düzeyde yatırım yaptıklarını bildiriyor. İleriye dönük olarak, yanıt verenlerin yüzde 63'ü kuruluşlarının yatırımlarının önümüzdeki üç yıl içinde artmasını beklediklerini söylüyor.
Günümüzde pazarlama, bankacılık, tarım, sağlık, güvenlik, uzay araştırmaları, ulaşım, sohbet robotları, yapay yaratıcılık ve üretime kadar pek çok alanda yapay zekâ (AI) uygulamaları kullanılıyor. Sürdürülebilir uygulamaları teşvik eden ve çevresel etkileri azaltmaya aday bu teknolojilerin hem kısa hem de uzun vadede küresel üretkenliği, eşitliği ve kapsayıcılığı, çevresel olayları ve diğer birçok alanı etkilemesi bekleniyor.
Çevresel Verilerin İzlenmesi
Doğal çevreyi anlamamıza ve insan faaliyetlerinin olumsuz sonuçlarını en aza indirmemize yardımcı olmak için çevresel verilerin izlenmesi ve analizi, verilerin ve yapay zekânın fark yarattığı en önemli alanlardan biri olarak karşımıza çıkıyor. Bilim insanları ve araştırmacılar, bu teknolojileri hava ve su kalitesi, hava durumu modelleri ve iklim değişikliğinin etkileri gibi konularda veri toplamak ve analizde bulunmak için kullanıyor. Çıkan sonuçlar daha sonra karbon emisyonlarını ve diğer zararlı çevresel etkileri azaltmaya yönelik stratejiler geliştirmek için değerlendiriliyor.
Akıllı Şehirler
Gelişmiş şehirler, dijitalleşmenin yeni koşullarına uyum sağlayıp teknolojik yenilikler veya yapay zekâ uygulamalarıyla dirençli kalmak için mümkün olan tüm gelişmeleri kapsamaya çalışıyor. AI uygulamaları restoranlar ve dükkanlar işletiyor, kentsel altyapıyı onarıyor, şehirlerin ulaşım sistemlerini yönetiyor; özellikle sensörler aracılığıyla trafik, hava kalitesini izleme gibi birçok kentsel alanda bu teknolojiden faydalanılıyor. Ayrıca otonom araçlar, otomatik araç yönlendirme ve frenleme, şerit değiştirme sistemleri, çarpışmayı önlemek için kameraların ve sensörlerin kullanımı gibi yapay zekânın gelişmiş yeteneklerini devralıyor.
Tarım
Uydu görüntüleriyle entegre yapay zekâ, arazi kullanımı, bitki örtüsü, orman örtüsünde gerçekleşen değişiklikleri algılayabiliyor; mahsul hastalıklarının ve sorunlarının erken tespitini mümkün kılıyor. AI uygulamaları, arz ve talebe dayalı olarak tarımsal girdilerin ve geri dönüşlerin düzenlenmesine yardımcı oluyor ve bu da iklim aşırılıklarına karşı çiftçileri daha dayanıklı hale getiriyor. Çiftçiler, su kullanımını ve pestisit kullanımını en aza indirirken mahsul verimlerini optimize etmek için verilerin ve yapay zekânın yardımına başvurabilir.
Enerji
Enerji şirketleri, daha verimli ve sürdürülebilir enerji üretim ve dağıtım sistemleri geliştirmek için bu teknolojilerden destek alıyor. Bunun yanı sıra, ulaşım şirketleri, rotalarını optimize etmek ve yakıt tüketimini azaltmak için verileri ve yapay zekâyı kullanmayı değerlendirebilir. Yapay zekâ ile yenilenebilir enerji arzını ve talebini yönetmek için güçlü tahmin yetenekleri ve akıllı şebeke sistemleri geliştirilebilir. Daha isabetli hava tahminleri ile verimlilik optimize edilebilir, maliyetler azaltılabilir ve böylelikle gereksiz karbon kirliliği oluşumu engellenebilir. Ayrıca enerji depolama, verimlilik ve yük yönetimi iyileştirilirken bu gelişmeler yenilenebilir enerji kaynaklarının entegrasyonuna ve güvenilirliğine katkı sağlayabilir.
Özet olarak, yapay zekâdan yararlanarak, sürdürülebilirlik uygulamalarını teşvik etmek ve çevre üzerindeki etkimizi azaltmak için daha verimli ve etkili stratejiler geliştirebiliriz. Bununla birlikte, kitlesel dijitalleşme sonucunda yüksek enerji kullanımı, veri depolamada harcanan dijital alan ve dijital israfla ilgili endişeler ortaya çıkıyor. Sürdürülebilirlik zorluklarını çözmeye yardımcı olmak için derin öğrenme çok etkili olabilirken aynı zamanda, enerji kullanım gereksinimleri göz önüne alındığında, yapay zekâ ve makine öğrenimi içeriklerinin büyük oranda artmasının bir şirketin karbon ayak izini büyütme riski de var. Yapay zekâ bir araçtır; sürdürülebilir ve dayanıklı bir ortak vizyon için toplumlar arasında yaygın olarak paylaşılan değerlere dayalı sağlam etik kararlar almak geliştiricilerin yanı sıra ilgili tüm paydaşların sorumluluğundadır.
Kaynaklar:
https://www.nature.com/articles/s41467-019-14108-y
https://www.mdpi.com/2071-1050/12/20/8548
https://www.brookings.edu/research/how-artificial-intelligence-is-transforming-the-world/
https://www.mckinsey.com/capabilities/quantumblack/our-insights/the-state-of-ai-in-2022-and-a-half-decade-in-review
https://www.mdpi.com/2071-1050/13/4/1974
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0160791X21002165
