bildirim ikonu
Ana içeriğin başı

Şirket Ana Sözleşmesi Nedir?

Bu yazımızda şirket ana sözleşmesi nedir detaylı bilgiye sahip olabilirsiniz.

26.06.2023
Okunma Süresi 6’
 

Şirket  Ana Sözleşmesi Nedir ? Sözleşmede Neler Yer Almalıdır ?

Ticari işletmelerin tabi olduğu Türk Ticaret Kanunu’nda belirtilen hususlara göre şirketler, anonim, limited, kollektif, komandit ve kooperatif olarak beş gruba ayrılır. Şirketlerin kuruluş aşamalarında yapılan şirket ana sözleşmesindeki hususlar şirket türüne göre değişir. 
Bu  yazımızda şirket ana sözleşmesi nedir, şirket ana sözleşme örneği başlıklarını inceledik .

Şirket  Ana Sözleşmesi Nedir ?

Şirket ana sözleşmesi, şirketin kuruluş aşamasında ortaklar arasında düzenlenen, ana (esas) hükümleri içeren şirket sözleşmesidir. Şirket kuruluş sözleşmesinin imzalanması ve tasdiki Ticaret Sicili Müdürlüklerinde gerçekleştirilir. (1) Noter onayı olmadan sözleşmenin geçerliliği yoktur.
İlgili tebliğe göre, şirket sözleşmesinin imzalanabilmesi belirli şartlara bağlanmıştır ve sözleşmede yer alan bazı başlıklar aşağıdaki gibi açıklanır. Detaylı bilgi için ilgili mevzuatı okuyabilirsiniz. 
 

Ayırt etme gücü 

Yaş küçüklüğü, akıl hastalığı,  akıl zayıflığı,  sarhoşluk ya da benzer sebepler nedeniyle akla uygun davranma yeteneğinden yoksun bulunmama hali.

Kimlik kartı

Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının kimliğini ispata yarayan Türkiye Cumhuriyeti kimlik kartına sahip olunması

Mavi kart

Doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler ve bunların 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 28. maddesinde belirtilen altsoylarına verilen ve söz konusu maddede belirtilen haklardan faydalanabileceklerini gösteren resmi belge.

Sözleşme 

Kollektif, komandit, sermayesi paylara bölünmüş komandit ve limited şirkette şirket sözleşmesini, anonim şirkette esas sözleşmeyi belirtir.

Şirket  Ana Sözleşmesinde Bulunması Gereken Hususlar

Şirket ana sözleşmesinde bulunması gereken hususlar şirketin türüne göre farklılık gösterir.

Anonim Şirket Ana Sözleşmesi

Anonim şirketlerde şirket ana sözleşmesi yazılı olarak yapılması ve kurucu imzalarının noterde onaylatılması zorunludur. Anonim şirketin kurulabilmesi için pay sahibi olan bir veya daha fazla kurucunun varlığı şarttır. Pay sahibi sayısının bire düşmesi durumunda, bu sonucu doğuran işlem tarihinden itibaren yedi gün içinde yönetim kuruluna yazılı olarak bildirilir. Yönetim kurulu bildirimi aldığı tarihten itibaren yedi gün içinde, şirketin tek pay sahipli bir anonim şirket olduğunu tescil ve ilan ettirir. Ayrıca, hem şirketin tek pay sahipli olarak kurulması hem de payların tek kişide toplanması hâlinde tek pay sahibinin adı, yerleşim yeri ve vatandaşlığı da tescil ve ilan edilir. Aksi hâlde doğacak zarardan, bildirimde bulunmayan pay sahibi ile tescil ve ilanı yaptırmayan yönetim kurulu sorumludur.  Şirket, tek pay sahibi olacak şekilde kendi payını iktisap edemez; ettiremez.

Sözleşmede bulunması gerekenler aşağıdaki gibi sıralanabilir

  • Şirketin ticaret unvanı ve merkezinin bulunacağı yer.
  • Esaslı noktaları belirtilmiş ve tanımlanmış bir şekilde şirketin işletme konusu.
  • Şirketin sermayesi ile her payın itibarî değeri, bunların ödenmesinin şekil ve şartları.
  • Pay senetlerinin nama veya hamiline yazılı olacakları; belirli paylara tanınan imtiyazlar; devir sınırlamaları.
  • Paradan başka sermaye olarak konan haklar ve ayınlar; bunların değerleri; bunlara karşılık verilecek payların miktarı, bir işletme ve ayın devir alınması söz konusu olduğu takdirde, bunların bedeli ve şirketin kurulması için kurucular tarafından şirket hesabına satın alınan malların ve hakların bedelleriyle, şirketin kurulmasında hizmetleri görülenlere verilmesi gereken ücret, ödenek veya ödülün tutarı.
  • Kurucularla yönetim kurulu üyelerine ve diğer kimselere şirket kârından sağlanacak menfaatler.
  • Yönetim kurulu üyelerinin sayıları, bunlardan şirket adına imza koymaya yetkili olanlar.
  • Genel kurulların toplantıya nasıl çağrılacakları; oy hakları.
  • Şirket bir süre ile sınırlandırılmış ise bu süre belirtilir.
  • Şirkete ait ilanların nasıl yapılacağı.
  • Pay sahiplerinin taahhüt ettiği sermaye paylarının türleri ve miktarları.
  • Şirketin hesap dönemi.

Anonim şirket ana sözleşme örneği İSMMMO web sitesinden incelenebilir. (2)
Limited Şirket Ana Sözleşmesi
Sözleşmede bulunması gerekenler:

  • Şirketin ticaret unvanı ve merkezinin bulunduğu yer.
  • Esaslı noktaları belirtilmiş ve tanımlanmış bir şekilde, şirketin işletme konusu.
  • Esas sermayenin itibarî tutarı, esas sermaye paylarının sayısı, itibarî değerleri, varsa imtiyazlar, esas sermaye paylarının grupları.
  • Müdürlerin adları, soyadları, unvanları, vatandaşlıkları.
  • Şirket tarafından yapılacak ilanların şekli.

Aşağıda sıralanan, şirket sözleşmesinde öngörülmeleri şartıyla bağlayıcı olan hükümler, şirket sözleşmesinde ön görüldükleri takdirde bağlayıcı hükümlerdir:

  • Esas sermaye paylarının devrinin sınırlandırılmasına ilişkin kanuni hükümlerden ayrılan düzenlemeler.
  • Ortaklara veya şirkete, esas sermaye payları ile ilgili olarak önerilmeye muhatap olma, ön alım, geri alım ve alım hakları tanınması.
  • Ek ödeme yükümlülüklerinin öngörülmesi, bunların şekli ve kapsamı.
  • Yan edim yükümlülüklerinin öngörülmesi, bunların şekli ve kapsamı.
  • Belirli veya belirlenebilir ortaklara veto hakkı veya bir genel kurul kararının oylanması
  • ve oyların eşit çıkması hâlinde bazı ortaklara üstün oy hakkı tanıyan hükümler.
  • Kanunda ya da şirket sözleşmesinde öngörülmüş bulunan yükümlülüklerin hiç ya da
  • zamanında yerine getirilmemeleri hâlinde uygulanabilecek sözleşme cezası hükümleri.
  • Kanuni düzenlemeden ayrılan rekabet yasağına ilişkin hükümler.
  • Genel kurulun toplantıya çağrılmasına ilişkin özel hak tanıyan hükümler.
  • Genel kurulda karar almaya, oy hakkına ve oy hakkının hesaplanmasına ilişkin kanuni düzenlemeden ayrılan hükümler.
  • Şirket yönetiminin üçüncü bir kişiye bırakılmasına ilişkin yetki hükümleri.
  • Bilanço kârının kullanılması hakkında kanundan ayrılan hükümler.
  • Çıkma hakkının tanınması ile bunun kullanılmasının şartları, bu hâllerde ödenecek olan ayrılma akçesinin türü ve tutarı.
  • Ortağın şirketten çıkarılmasına ilişkin özel sebepleri gösteren hükümler.
  • Kanunda belirtilenler dışında öngörülen sona erme sebeplerine dair hükümler

Limited şirketi ana sözleşme örneği İSMMMO web sitesinden  incelenebilir. (3)

Kollektif Şirket Ana Sözleşme

Sözleşmede bulunması gerekenler

  • Ortakların ad ve soyadlarıyla yerleşim yerleri ve vatandaşlıkları.
  • Şirketin kollektif olduğu.
  • Şirketin ticaret unvanı ve merkezi.
  • Esaslı noktaları belirtilmiş ve tanımlanmış bir şekilde şirketin işletme konusu.
  • Her ortağın sermaye olarak koymayı taahhüt ettiği para miktarı; para niteliğinde olmayan sermayenin değeri ve bu değerin ne suretle biçilmiş olduğu; sermaye olarak kişisel emek konulmuşsa bu emeğin niteliği, kapsamı ve değeri.
  • Şirketi temsil eden yetkili kimselerin ad ve soyadları, bunların yalnız başına mı, yoksa birlikte mi imza koymaya yetkili oldukları.
  • Ortaklar, emredici hükümlere aykırı olmamak şartıyla, şirket sözleşmesine diledikleri kayıtları koyabilirler.
     

Komandit Şirket Ana Sözleşme 

Sözleşmede bulunması gerekenler

  • Özel hükümler saklı kalmak şartıyla, kollektif şirkete dair 212 ilâ 216.  maddeler komandit şirketler hakkında da uygulanır.
  • Şirket sözleşmesinde, her komanditer ortağın sermayesinin miktarı, cinsi ve ortak sıfatından kaynaklanan ve bir yönetim hakkı niteliğinde olmaması gereken, komanditer ortaklara verilen yönetim görevleri açıkça belirtilir.
  • Şirketin komandit olup olmadığı sözleşme hükümlerine göre belirlenir.
  • Ortaklar tarafından şirkete verilen ad ve nitelik o şirketin türünün belirlenmesinde yalnız başına yeterli olmaz.
  • Bir şirketin komandit olduğu açıkça saptanamıyorsa o şirket kollektif sayılır.
  • Bir komandit şirket sözleşmesine Türk Ticaret Kanunu 213. maddede gösterilen kayıtlardan başka komanditerlerin adları ve her birinin koydukları veya koymayı taahhüt ettikleri sermayenin cins ve miktarları yazılarak tescil ve ilan ettirilir.
  • Bir komanditer kişisel emeğini ve ticari itibarını sermaye olarak koyamaz.
     

İşletmenizin Yönetimi İçin Dijital Köprü Yanınızda !

QNB Finansbank güvencesiyle Dijital Köprü’nün çözümleri şirketinizin yönetiminde yanınızda! Dijital Köprü’nün sağladığı yenilikçi çözümlerden Dijital Köprü Platformu, Dijital Köprü kapsamında sahip olunan tüm ürünlerin tek bir ekrandan yönetimini sağlar. Sahip olunan çözümler için farklı kullanıcı adı ve şifreleri kullanmak yerine yalnızca FinansŞifre ile internet bankacılığına girme kolaylığında Dijital Köprü Platformunu kullanabilirsiniz. Enpara.com Şirketim müşterisiyseniz Dijital Köprü Platformu’na Enpara.com Şirketim internet şifreniz ile giriş yapabilirsiniz. 
Yenilikçi dijital çözümlerimiz ve Dijital Köprü ile ilgili merak ettiğiniz her şey 0 850 222 00 35 numaralı Dijital Köprü Çözüm Merkezimiz ile bir telefon uzağınızda!
(1) https://www.mevzuat.gov.tr/anasayfa/MevzuatFihristDetayIframe?MevzuatTur=9&MevzuatNo=23093&MevzuatTertip=5
(2) https://www.ismmmo.org.tr/Mevzuat/TTK-a-Gore-Anonim-Sirket-Ana-Sozlesme-Ornegi--4761
(3) https://www.ismmmo.org.tr/Mevzuat/TTK-a-Gore-Limited-Sirket-Ana-Sozlesme-Ornegi--4747
QNB Finansbank A.Ş., bu blogda yayımlanan içeriklerde verilen bilgilerin doğru veya eksiksiz olduğuna ilişkin olarak herhangi bir taahhüt ya da garanti vermemektedir. QNB Finansbank A.Ş. ne şekilde olursa olsun bu bilgilerin içeriğinden, iletilmesinden, alınmasından, saklanmasından sorumlu değildir. Blogda yer verilen içeriklerde iletilen görüşler içerik sahibine ait olup, QNB Finansbank A.Ş.'nin görüşlerini içermeyebilir.

Kaynaklar:

https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.6102.pdf
https://www.mevzuat.gov.tr/anasayfa/MevzuatFihristDetayIframe?MevzuatTur=9&MevzuatNo=23093&MevzuatTertip=5
https://www.ismmmo.org.tr/Mevzuat/TTK-a-Gore-Anonim-Sirket-Ana-Sozlesme-Ornegi--4761
https://www.ismmmo.org.tr/Mevzuat/TTK-a-Gore-Limited-Sirket-Ana-Sozlesme-Ornegi--4747