Kurumlar Vergisi Nedir? Nasıl Hesaplanır?

Kurumlar Vergisi Nedir? Nasıl Hesaplanır?

Kurumlar Vergisi, kurumlar tarafından elde edilen kazanca bağlı olarak, mükelleflerin bir takvim yılı boyunca kazandıkları kazancın üzerinden ödedikleri vergidir. Mükellefler bağlı bulundukları vergi dairesine, şubeleri, büroları, mağazaları, üretim tesisleri, imalathaneleri ve kurumlarına bağlı olan tüm iş yerleri için tek olacak şekilde Kurumlar Vergisi beyannamesi ile bildirim yaparlar.

Kimler Kurumlar Vergisi’ne Tâbidir?

Aşağıdaki listede belirtilen kurumlar, Kurumlar Vergisi’ne tabidir.

• Sermaye şirketleri: Anonim, limited ve komandit şirketlerle benzer niteliklere sahip olan yabancı şirketler sermaye şirketidir.
• Kooperatifler: Kooperatifler Kanunu veya özel kanunlarına göre kurulan kooperatifler ile benzer nitelikteki yabancı kooperatifleri ifade eder.
• Kamu İktisadi Kuruluşları (*): Devlete, il özel idarelerine, belediyelere, diğer kamu idarelerine ve kuruluşlarına ait veya bağlı olan ticaret, sanayi ve ziraat işletmeleri kamu iktisadi kuruluşlarıdır. Yabancı devletlere kamu idare ve kuruluşlarına ait veya bağlı olan ticaret, sanayi ve ziraat işletmeleri işletmeler, kamu iktisadi kuruluşu gibi değerlendirilir.
• Dernek veya vakıflara ait işletmeler (*): Dernek veya vakıflara ait veya bağlı olan ticaret, sanayi ve ziraat işletmeleri ve benzeri nitelikteki yabancı işletmeler bu gruba girer. Kurumlar Vergisi Kanunu’na göre sendikalar dernek; cemaatler ise vakıf sayılır.
• İş ortaklıkları: Yukarıda belirtilen kurumların kendi aralarında ortaklıkları, bir işi birlikte yürütmeleri ve kazancını paylaşmalarını ifade eder. Tüzel kişiliklerinin olmaması mükellef olma durumlarını etkilemez.

(*)Kamu İktisadi Kuruluşları ile dernek veya vakıflara ait işletmelerin kazanç amaçlarının olmaması, yaptıkları işlerin kanuna verilmiş görevler olması, tüzel kişiliklerinin olmaması, sermayelerinin ve iş yerlerinin bulunmaması mükellef olma durumlarını etkilemez. Ürün ve hizmetlerinden elde ettikleri kazancın sadece maliyeti karşılayacak tutarda olması, kar etmiyor olmaları ya da karın kuruluş amaçlarına ayrılması ekonomik niteliğini değiştirmez.

Tam ve Dar Mükellefiyet Nedir?

Bütün vergi tiplerinde olduğu gibi Kurumlar Vergisi’nde de tam ve dar mükellefiyet durumu vardır.

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 1. Maddesinde belirtilen kurumlardan, merkezi Türkiye’de bulunanlar, Türkiye içinde ve dışında elde ettikleri kazançların tümünden vergilendirilirler. Bu duruma tam mükellefiyet denir.

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 1. Maddesinde belirtilen kurumlardan, merkezi Türkiye’de bulunmayalar, sadece Türkiye’de elde ettikleri kazançları üzerinden vergilendirilirler. Bu duruma dar mükellefiyet denir.

• Türkiye sınırları içerisinde iş yeri olan ya da temsilci bulunduran yabancı şirketlerin, bu yerlerden ticari faaliyet göstermelerinden elde ettikleri kazançlar, Türkiye’de satın aldıkları ürünleri başka ülkelere göndermelerinden elde ettikleri kazançlar
• Türkiye sınırları içerisinde bulunan ziraat faaliyetlerinden elde edilen kazançlar
• Türkiye sınırları içerisinde elde edilen serbest meslek kazançları
• Taşınır ve taşınmazlar ile hakların Türkiye'de kiralanmasından doğan kazançlar
• Türkiye sınırları içerisinde elde edilen menkul sermaye kazançları
• Türkiye sınırları içerisinde elde edilen diğer kazanç ve iratlar

Kurumlar Vergisi Nasıl Hesaplanır?

Kurumlar vergisi, mükelleflerin bir hesap dönemi içerisindeki net kazançları üzerinden hesaplanır. Yılda dört kez geçici vergi ödemekle yükümlüdürler. Geçici vergiler, ilgili mali yılın sonunda hesaplanan kurumlar vergisi tutarından düşülür.

Kurumlar Vergisi Ne Zaman Ödenir?

Kurumlar Vergisi, 1-25 Nisan arasında bağlı bulunulan vergi dairesine beyanname ile birlikte ödenir. e-Beyanname uygulamasını kullanan mükellefler, beyannamelerini elektronik ortamda hazırlayarak gönderebilirler. Bu vergi türünde her şube, büro, mağaza, imalathane ya da iş yerleri için ayrı ayrı beyanname verilmesine gerek yoktur. Tek beyanname hazırlanarak ödenir.

2022 Kurumlar Vergisi Oranı Nedir?

Şirketler türlerine göre farklı vergiler öderler. Limited ve anonim şirketler Kurumlar Vergisi’ne tabi iken, şahıs şirketleri Gelir Vergisi’ne tabidir. 2021 yılında %25 olan Kurumlar Vergisi oranı 2022 yılı için %23 olarak belirlenmiştir. Anonim veya limited şirketler yıllık net gelirleri üzerinden %23 oranında vergi ödeyeceklerdir.

• Limited şirket için 2022 Kurumlar Vergisi oranı: %23
• Anonim şirket için 2022 Kurumlar Vergisi oranı: %23
• Şahıs şirketi, Gelir Vergisi öder. 2022 Gelir Vergisi oranı %15-% 40

Beyanname ve mali tablolara ilişkin damga vergilerinde de değişiklikler olmuştur. Buna göre 2022 yılında Kurumlar Vergisi beyannamelerinden 176.70 TL Damga Vergisi alınacaktır.

Uyumlu Mükellef İndirimi Nedir?

Kurumlar Vergisi ve Gelir Vergisi mükellefi olan, ticaret, ziraat ve mesleki faaliyet gösterenler için geçerlidir. Beyannamelerini vaktinde veren, herhangi bir şekilde vergi borcu olmayanlar bu indirimden yararlanabilirler. Bu durumda vergi hesaplandıktan sonra %5’lik indirim oranı uygulanır. Ancak finans, bankacılık, sigorta, reasürans, emeklilik ve emeklilik yatırım fonları sektöründe faaliyet gösterenler bu indirimden yararlanamazlar. İndirim üst limiti 2022 yılı itibarıyla, toplam 2 milyon TL olarak belirlenmiştir.

QNB Finansbank A.Ş., bu blogda yayımlanan içeriklerde verilen bilgilerin doğru veya eksiksiz olduğuna ilişkin olarak herhangi bir taahhüt ya da garanti vermemektedir. QNB Finansbank A.Ş. ne şekilde olursa olsun bu bilgilerin içeriğinden, iletilmesinden, alınmasından, saklanmasından sorumlu değildir. Blogda yer verilen içeriklerde iletilen görüşler içerik sahibine ait olup, QNB Finansbank A.Ş.'nin görüşlerini içermeyebilir.

Kaynak:
https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5520.pdf
https://www.ey.com/tr_tr/tax/2022-vergileri-ve-istisnalar
https://www.pwc.com.tr/kurumlar-vergisi-orani