Bu yazımızda sizlere KDV’nin ne olduğundan ve nasıl hesaplandığından, KDV oranını belirlemeden ve KDV’yi hesaplamaktan bahsettik.
KDV Nedir ve Nasıl Hesaplanır?
Ülkemizde en çok bilinen vergilerden olan Katma Değer Vergisi, mal ya da hizmet tesliminde, müşterinin ödediği dolaylı vergi türüdür. Tüketim vergisi olarak da adlandırılan KDV, 3065 sayılı kanun maddesi ile 25/10/1984 tarihinde kabul edilmiş, 01/01/1985 itibarıyla yürürlüğe girmiştir.
Ülkemizde aşağıdaki listede belirtilen ticari ilişkiler KDV’ye tabidir:
1. Ticaret, sanayi, tarım ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde ürün ve hizmetler.
2. Her türlü ürün ve hizmet ithalatı.
3. Her türlü gönderim hizmeti işlemleri (Posta, telefon, telgraf vb. hizmetler ile radyo ve televizyon hizmetleri).
4. Her türlü şans ve talih oyunlarının düzenlenmesi ve oynatılması.
5. Profesyonel sanatçıların gösterileri, konserleri; profesyonel sporcuların spor faaliyetleri, yarışlar-yarışmalar düzenlenmesi ve gösterilmesi.
6. Müzayede ve gümrük depolarında yapılan satışlar. (1)
7. Boru hattı ile petrol ve gaz ürünlerinin taşınması.
8. Gelir Vergisi Kanunu’nun 70. Maddesinde belirtilen mal ve hakların kiralanması işlemleri. (2)
9. Genel ve katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler ve köyler ile bunlara bağlı olan kurumlar; üniversiteler, dernek ve vakıflar, her türlü meslek kuruluşları ve bunlara bağlı olan kurumlar; döner sermayeli kuruluşlar ve bunlara bağlı olan kurumların her türlü ticaret, sanayi, tarımsal ve meslek niteliği taşıyan ürün ve hizmetleri.
10. Ayrıca ticaret, sanayi, tarımsal faaliyetler ve serbest meslek faaliyetinin devamlılığını içeren durumlardan Gelir Vergisi Kanunu hükümlerine göre ve Gelir Vergisi Kanunu’nda açıklık bulunmadığı hallerde Türk Ticaret Kanunu ve diğer ilgili mevzuat hükümlerine göre KDV oranı tayin ve tespit edilir.
Katma Değer Vergisi’nde istisnalar mevcuttur. İstisnalar için ilgili kanunu inceleyebilirsiniz.
Yukarıda belirtilen iş ve iş kollarına ait faaliyetleri gerçekleştirenlerin hukuki statü ve kişilikleri, T.C. vatandaşlığına sahip olmaları ya da olmamaları, ikamet adreslerinin veya işyerlerinin, yasal iş merkezlerinin Türkiye’de olup olmaması işlemlerin içeriğini değiştirmez ve KDV’den muaf olmaları anlamına gelmez.
KDV Oranları Nelerdir?
25/10/1984 tarihinde kabul edilen 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nda temel gıda maddeleri için sıfır olmak üzere belirlenen genel KDV oranı %10’dur. Bir yıl sonra yapılan düzenlemeyle %0, %1 ve %5 olmak üzere oranla değiştirildi. 1988 yılında yapılan başka bir düzenlemeyle genel oran %12’ye yükseltildi, indirimli oranlara %8 eklenerek %15 oran uygulamasına başlandı. Yapılan güncellemelerle genel oran %11, %12, %15, %17 olarak uygulandıktan sonra 15/5/2001 tarihinde %18 olarak bugün kullanılan oran belirlendi. 2002 yılında ÖTV’nin yürürlüğe girmesiyle yükseltilmiş KDV uygulamasına son verildi.
KDV Oranları Belirleme Kriterleri Nelerdir?
Satış faturalarında, sattığınız ürün ya da hizmet üzerinden ilgili sektöre göre %1, %8 veya %18 oranında KDV hesaplaması yapılır.
Gider faturalarında, satın aldığınız ürün ya da hizmet üzerinden ilgili sektöre göre %1, %8 veya %18 oranında KDV hesaplaması yapılır.
KDV = Satış Faturaları KDV’si – Alış Faturaları KDV’si
KDV Hesaplama Nasıl Yapılır?
KDV hesaplama farklı yöntemlerle yapılabilir. KDV hariç hesaplama, KDV dahil hesaplama ve ödenen KDV tutarı kolaylıkla öğrenilebilir.
1. Bir ürünün toplam fiyatını hesaplamak yani KDV dahil hesaplama yapmak için farklı yöntemler kullanılabilir. Burada bahsedilen toplam fiyat, müşterinin ödediği tutardır.
Formüllerde kullanılacak olan birimler:
- Ürün net tutarı
- KDV oranı
- KDV dahil hesaplama
Örnek hesaplamalar
Yöntem I:
KDV oranlarının 0,1 - 0,8 - 0,18 olarak hesaba dahil edilmesi yöntemi.
Ürün net tutarı: 100 TL
KDV oranı: %18 (Hesaplamada 0,18 şeklinde alınır)
( Ürün net tutarı x KDV oranı) + Ürün net tutarı = KDV dahil hesaplama
( 100 x 0,18 ) + 100 = 118
Bu durumda KDV dahil hesaplama 118 TL’dir. Yani müşterinin ödeyeceği toplam tutardır.
Yöntem II:
Ürün net tutarı: 1000 TL
KDV oranı: %18
(Ürün net tutarı) + ( 1 + KDV oranı ) = KDV dahil hesaplama
(1000) + (1 + %18) = 1180 TL
Bu durumda KDV dahil hesaplama 1180 TL’dir. Yani müşterinin ödeyeceği toplam tutardır.
1180-1000=118 TL kdv tutarı ödendiği anlamına gelir.
2. Bir ürünün toplam fiyatından net tutarını hesaplamak yani KDV hariç hesaplama yapmak için farklı yöntemler kullanılabilir.
Formüllerde kullanılacak olan birimler:
- Brüt tutarı
- KDV oranı
- KDV hariç hesaplama/Net tutar
KDV dahil tutarı: 118 TL
KDV oranı: %18
( Brüt tutarı ) / ( 1 + KDV oranı ) = Net tutar (KDV hariç hesaplama)
(118) / (1 + %18) = 100 TL
Bu durumda KDV hariç hesaplama 100 TL’dir.
118-100=18 TL kdv tutarı ödendiği anlamına gelir.
KDV Matrahı nedir?
KDV matrahı, satış faturalarının KDV hariç tutarlarının bir aylık toplamına denir yani ürün ya da hizmetin KDV eklenmeden önceki tutarıdır. Ancak özel tüketim vergisi durumunda ÖTV, KDV matrahına dahil edilmez. KDV’den matrah hesaplama işlemi aşağıdaki gibi gerçekleştirilir.
KDV Tutarı / KDV Oranı x 100 = Matrah (KDV Hariç Tutar)
Matrah + KDV Tutarı = KDV Dâhil Tutar (Toplam tutar)
KDV Hesaplama İşleminde Yuvarlama Nedir?
Türkiye’de para biriminde virgülden sonra üçüncü basamakta yer alan sayının karşılığı olmaması sebebiyle, işlemlerde virgülden sonra gelen iki rakam kullanılır. Bu nedenle virgülden sonra gelen basamakların yuvarlanarak yansıtılması gerekir. Kullandığınız ön muhasebe programı yuvarlama işlemini destekliyorsa işiniz daha kolay.
Virgülden sonra gelen üçüncü basamak 5’ten büyükse yukarıya yuvarlanır. Örneğin 3,576 sayısı, 3,58 şeklinde yuvarlanır. 5’ten küçükse aşağıya yuvarlanır. Örneğin 3,574 sayısı, 3,57 şeklinde yuvarlanır.
https://www.mevzuat.gov.tr/anasayfa/MevzuatFihristDetayIframe?MevzuatTur=7&MevzuatNo=17274&MevzuatTertip=5
https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.4.193.pdf
QNB Finansbank A.Ş., bu blogda yayımlanan içeriklerde verilen bilgilerin doğru veya eksiksiz olduğuna ilişkin olarak herhangi bir taahhüt ya da garanti vermemektedir. QNB Finansbank A.Ş. ne şekilde olursa olsun bu bilgilerin içeriğinden, iletilmesinden, alınmasından, saklanmasından sorumlu değildir. Blogda yer verilen içeriklerde iletilen görüşler içerik sahibine ait olup, QNB Finansbank A.Ş.'nin görüşlerini içermeyebilir.
Kaynak:
https://www.gib.gov.tr/yardim-ve-kaynaklar/yararli-bilgiler/kdv-oranlari
https://intvrg.gib.gov.tr/kdv_iadesi_duyuru_yeni.pdf
https://www.mevzuat.gov.tr/anasayfa/MevzuatFihristDetayIframe?MevzuatTur=9&MevzuatNo=19631&MevzuatTertip=5
https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.3065.pdf
https://www.gib.gov.tr/node/108756
